Анемија

Анемија: Тивкиот крадец на вашата енергија - Не дозволувајте да ве исцрпи!

Анемија е состојба која се карактеризира со намален број на црвени крвни зрнца или намалена концентрација на хемоглобин во крвта. Хемоглобинот е протеин во црвените крвни зрнца кој го носи кислородот до ткивата во телото. Кога сте анемични, вашата крв не може да пренесе доволно кислород, што може да доведе до симптоми како што се замор, слабост и бледило.

Видови на анемија:

Анемија поради недостаток на железо (сидеропенична анемија): Ова е најчестиот вид на анемија и е предизвикан од недостаток на железо во телото. Железото е неопходно за производство на хемоглобин. Причини за недостаток на железо може да бидат недоволен внес на железо преку исхраната, слпсорпција на железо, крварење ( обилни менструации, крварење од гастроинтестиналниот тракт).

Анемија поради недостаток на витамин Б12 (пернициозна анемија): Оваа анемија е предизвикана од недостаток на витамин Б12, кој е важен за производство на здрави црвени крвни зрнца. Недостатокот може да биде предизвикан од недоволен внес на витамин Б12 (често кај вегани кои не земаат суплементи), проблеми со апсорпцијата на истиот

Анемија поради недостаток на фолна киселина или Б9 витамин (фолатна дефицитна анемија): Фолната киселина е Б9-витамин неопходен за производство на црвени крвни зрнца. Недостатокот може да биде предизвикан од недоволен внес преку исхраната, слаба апсорпција или зголемена потреба (на пример, за време на бременост).

Апластична анемија: Ова е ретка и сериозна состојба во која коскената срцевина не произведува доволно нови крвни клетки (црвени, бели и тромбоцити). Може да биде предизвикана од инфекции, лекови, токсини или автоимуни болести.

Хемолитична анемија: Оваа анемија се јавува кога црвените крвни зрнца се уништуваат побрзо отколку што може да се произведат. Може да биде наследна или стекната.

Српеста анемија: Ова е наследна болест на крвта која предизвикува црвените крвни зрнца да имаат абнормален, српест облик. Овие клетки се крути и лепливи, што може да го блокира протокот на крв и да предизвика болка и други компликации.

Таласемија: Ова е група на наследни крвни нарушувања кои влијаат на производството на хемоглобин.

Симптоми на анемија:

Симптомите на анемија може да варираат во зависност од видот, сериозноста и брзината на развој на анемијата. Некои од најчестите симптоми вклучуваат:

• Замор и слабост

• Бледа кожа

• Недостаток на воздух

• Вртоглавица

• Главоболка

• Ладна кожа на рацете и нозете

• Кршливи нокти

• Oпаѓање на коса

• Забрзано чукање на срцето

• Болка во градите

Дијагноза на анемија:

Анемија обично се дијагностицира со крвна слика, која го мери бројот на црвени крвни зрнца, нивото на хемоглобин и други параметри. Дополнителни тестови може да бидат потребни за да се утврди причината за анемијата.

Третман на анемија:

Третманот за анемија зависи од нејзината причина. Може да вклучува:

Суплементи на железо, витамин Б12 или фолна киселина: За анемии предизвикани од недостаток на овие хранливи материи.

Промени во исхраната: Зголемување на внесот на храна богата со железо, витамин Б12, фолна киселина,витамин Ц

Трансфузија на крв: Во случаи на тешка анемија.

Лекови: За лекување на основните причини за анемија (на пример, лекови за автоимуни болести).

Трансплантација на коскена срцевина: Во случаи на апластична анемија или други сериозни нарушувања на коскената срцевина.

Исхрана при анемија

Исхраната игра клучна улога во лекувањето и превенцијата на анемија, особено на анемиите предизвикани од недостаток на железо, витамин Б12 и фолна киселина. Еве преглед на препорачаната исхрана за различни видови на анемија:

1.Исхрана богата со железо (за сидеропенична анемија):

Постојат два вида на железо во храната: хем железо (лесно се апсорбира) и не-хем железо (помала апсорбција).

• Хем железо: Извори во храна од животинско потекло:

  • Црвено месо (говедско, јагнешко)

  • Риба (особено туна, лосос, сардини,ослиќ,пастрмка)

  • Живина (пилешко, мисирка, особено црвено месо)

  • Црн дроб и други органи

• Не-хем железо: Извори во храна од растително потекло:

  • Зелен лиснат зеленчук (спанаќ, кељ, блитва,рукола)

  • Мешунки (грав, леќа, наут)

  • Сушено овошје (кајсии, сливи, суво грозје)

  • Збогатени житарки и леб

  • Јаткасти плодови и семиња (тиква, сусам, бадеми,сончогледово семе,коноп)

Совети за подобра апсорпција на железо:

Конзумирајте храна богата со витамин Ц: Витаминот Ц помага во апсорпцијата на не-хем железо. Комбинирајте растителни извори на железо со храна богата со витамин Ц како цитрусно овошје (портокали, лимони, грејпфрут), јагоди, пиперки, брокула, домати.

Избегнувајте одредени намирници кои ја инхибираат апсорпцијата на железо:

Храна богата со калциум (млечни производи) - консумирајте ги одвоено од оброците богати со железо.

Чај и кафе - содржат танини кои ја намалуваат апсорпцијата на железо. Пијте ги помеѓу оброците.

Храна богата со фитати (цели зрна, мешунки, јаткасти плодови) - накиснувањето и готвењето на мешунките и житарките може да ја намали содржината на фитати.

2. Исхрана богата со витамин Б12 (за пернициозна анемија):

Витаминот Б12 се наоѓа главно во храна од животинско потекло:

• Месо (црвено месо, живина)

• Риба и морски плодови

• Јајца

• Млечни производи (млеко, сирење, јогурт)

• Збогатена храна (одредени растителни млека, житарки)

За вегани, важно е да консумираат збогатена храна со витамин Б12 или да земаат суплементи на витамин Б12, бидејќи растителната храна природно не го содржи овој витамин во доволни количини.

3. Исхрана богата со фолна киселина или дефицит на Б9 (за фолатна дефицитна анемија):

Фолната киселина се наоѓа во многу видови храна:

• Зелен лиснат зеленчук (спанаќ, брокула,рукола аспарагус)

• Мешунки (грав, леќа, наут,грашок)

• Цитрусно овошје и сокови(лимон,портокал,грејпфрут)

• Збогатени житарки и леб

• Јатксти плодови

Корисни совети:

Анемијата е честа,но сериозна здравствена состојба која бара внимание и одговорност.Со правилна и избалансирана исхрана,адекватна терапија,анемијата може успешно да се контолира и да се подбри животниот стил.